Cannes’da kıyafeti ile çok konuşulan manken Bella Hadid ve annesi, Lyme hastalığı ile mücadele ediyor. Bella, annesinin yazdığı kitap için duygusal bir paylaşımda bulundu. İşte Bella, annesi ve Lyme hastalığı…
İnsanlara genellikle kırsal bölgelerde, kene ısırığı ile deri yoluyla bulaşır. Düşük bir olasılıkla kan nakliyle bulaşabileceği düşünülmektedir. Ancak temas veya öpüşme ile bulaş söz konusu değildir.
Eski manken olan Yolanda Hadid, ‘Believe Me: My Battle with the Invisible Disability of Lyme Disease’ (Bana İnanın: Lyme Hastalığının Görünmez Engeliyle Savaşım’) adını verdiği kitabıyla, bu hastalıkla mücadele eden insanlara yol göstermeyi amaçlıyor.
Yolanda Hadid’in 19 yaşındaki kızı Bella Hadid de aynı hastalıkla mücadele ediyor. Hadid, 2012’den beri Lyme hastası olan annesinin yanında olduğunu duygusal bir notla duyurdu.
Bella Hadid, şunları yazdı:
“Annemle çok gurur duyuyorum. Bu kitap senin için inanılmaz bir günü işaretledi. Seni yatağında görür ve geçtiğimiz 5 sene boyunca şunu düşünürdüm: Neden böyle bir şey bu meleğin başına geldi? Yapabileceğim hiçbir şey olmadığını düşünür ve kendi kendime ağlardım.”
“Gecenin 3’ünde annesi kımıldayacak gücü bulamadığında onu nasıl hastaneye yetiştirdiğini de anlatan Bella Hadid açıklamasına şöyle devam etti: “Lyme hastalığı bende de var ve son iki yıldır bu hastalık ata binmemi, okula gitmemi ve tutkunu olduğum pek çok işi yapmamı engelledi. Sen, bana inanan ve neler yaşadığımı anlayan tek insandın. Bu kitap sayesinde dünyanın dört bir yanında Lyme hastalığı nedeniyle zor günler geçiren çocuklar ve aileler yalnız olmadıklarını anlayacaklar. Seni seviyorum anne.”
Lyme nasıl bir hastalık?
Lyme, kene ısırığına bağlı “Borrelia burgdorferi” isimli mikroorganizmaların neden olduğu ve vücudun pek çok sistemini etkileyen bir hastalık… Belirtileri nedeniyle diğer hastalıklarla benzerlik gösteren Lyme’a bu nedenle “büyük taklitçi” denir. Lyme tanısı zor olan bir hastalıktır; klinik testler ve bulgular sonucunda anlaşılamayabilir.
Onu diğer hastalıklardan ayıran tek belirti, vücudun ısırığa maruz kalan bölgesinde ortasında boğa gözü gibi bir şekil olan kırmızı halkadır. Yani Cildin bir yerinde oluşan ve büyüyen bir kırmızı çember, bu çemberin ortasında normale dönüşen cilt. Vücudunuzda bu fotoğraftaki gibi bir kızarıklık görmeniz durumunda doktorunuza başvurmanız gerekiyor. Lyme tedavi edilmezse, içimizde sessiz bir katile dönüşebiliyor.
Gizli salgın
Dokuz Eylül Üniversitesi Biyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Barbaros Çetin, kene ısırığıyla bulaşan Lyme hastalığının dünyayı saran gizli salgın olduğunu belirtiyor. Sadece ABD’de 20 milyon Lyme hastası bulunduğunu söylüyor.
Türkiye’de son yıllarda yapılan ve bilimsel dergilerde yayınlanan araştırma sonuçlarına göre, bazı alanlarda kenelerdeki Lyme bakterisinin yüzde 44-95.8 oranlarında bulunduğunu belirten Çetin, bazı şehirlerde ise 3 kişiden birinin Lyme ile enfekte olduğunun altını çiziyor.
Prof. Dr. Barboros Çetin, “Yıllardır yaptığım araştırmalar ve son yıllarda Türkiye’de yapılan seropozitiflik çalışmaları neticesinde ülkemizde en az 10 milyon kişinin vücudunda bu bakteri ile yaşadığını düşünüyorum ve endişeleniyorum” diyor.
Genelde Ixodes ricinus türü kenelerin ısırması ile ortaya çıkan hastalık, uzun dönemde insanda yıllarca etkili olabilecek sağlık problemlerine sebep olabiliyor. Kısa dönemde ise çok sinsi, korkutucu ve büyük sorunlar yaratabiliyor. Hastalık özellikle merkezi sinir sistemi, deri, kalp ve eklemleri etkiliyor.
Belirtileri diğer hastalıklarla karıştırılıyor
Barbaros Çetin, Lyme hastalığının insan vücudunda 800’e yakın semptoma neden olduğunu, hastalığın belirtilerinin birçoğunun diğer hastalıklarla karıştırıldığını söylüyor: “Şu ana kadar yapılan araştırmalar Lyme hastalığının 350’den fazla hastalığı taklit edebileceğini gösterdi. Taklit ettiği bu hastalıkların başında günümüzde hızla yaygınlaşan kronik yorgunluk, huzursuz bacak sendromu, epilepsi, MS, ALS, Lupus, Alzheimer, Parkinson, otizm, hiperaktivite ve dikkat dağınıklığı, kalp hastalıkları, kalp krizi, beyin tümörü, migren, kronik baş ağrısı, fetus ölümü ve düşük, birçok cilt ve kas hastalığı gelmektedir.”
Yani bu, içimizde yaşayan bazı insanlar aslında gerçek hastalığının ne olduğunu bilmediğinden tedavisi de yapılamıyor anlamına geliyor.
Lyme hastalığı nasıl tedavi ediliyor?
Barbaros Çetin, hastalığın 1 hafta içinde fark edilirse antibiyotikle tedavi edilebildiğini, 1 ay sonra tedavinin zorlaştığını, 1 yıl sonra ise artık hastalığın kronik hale geldiğini anlatıyor.
Hastalığın tedavisinde, farklı evrelerinde ağız yoluyla ya da intravenöz (sıvı maddenin doğrudan damar yoluyla verilmesi) antibiyotik uygulamaları kullanılıyor. Sinir sistemi tutulumunda ise ağızdan antibiyotik tedavisi yerine parenteral uygulama (ilaç veya serumların ağız yolu ile değil damar yolu, adele içi gibi yollarla verilmesi) yapılır. Antibiyotik tedavisi, hastanın durumuna göre 4-21 günden başlayıp 60 güne kadar uzayabilir. Zamanında uygulanan tedavi, hastalığın ilerlemesini önleyebilir.
Lyme hastası ünlüler
Lyme bakterisi ile enfekte olan ünlüler sadece Bella Hadid ve annesi değil. Grammy ödüllü şarkıcı Avril Lavigne, oyuncu Alec Baldwin, Richard Gere ve Jamie Lynn Sigler, George W. Bush, Ashley Olsen, Debbie Gibson, Neneh Cherry, Kathleen Hanna, Daryl Hall, Ben Stiller, Parker Posey, Karen Allen, Jane Alexander, Christy Turlington, Jennifer Capriati, Rebecca Wells gibi birçok isim bulunuyor.
Hastalık etkeni bakteri, kenelerden insanlara bulaşıyor, keneler ise farelerden alıyor ve daha sonra yine fareler, kuşlar veya geyikler gibi hayvanlar üzerinde yaşamlarını sürdürüyorlar. Mayıs ayından kasım ayına kadar, özellikle yaz aylarında enfeksiyon daha sık görülür.
